فوتو تراپی یا هلیو تراپی(نور درمانی)
طیف 290-400 نانومتر اثرات مثبت و کم عارضه ای بر روی پوست دارند.یکی از این اثرات تحریک و تکثیر سلول های رنگ دانه ساز پوستی ، ملانوسیت و تنظیم و مهار سیستم ایمنی پوستی می باشد که در درمان بیماری های پوستی بسیار مفید می باشد.
فوتوتراپی درواقع التهاب های پوستی را متوقف می کند اما در بعضی شرایط نیاز است طیف محدود و طول درمان افزایش یابد.
– بیماری های پوستی که درمان آنها با روش فوتوتراپی میسر است :
- برص (Vitiligo)
- داءالصدف (psoriasis) : بیماری پوستی مزمن، پخش وسیع قرمز ، زخم و تورم
- Parapsoriasis
- cutaneous T-cell lymphoma
- mycosis fungoides
- lichen planus
- pityriasis lichenoides
- pityriasis rosea
- polymorphous light eruption
- furunculosis
- folliculitis
- indolent ulcers
- اگزمای مزمن پوستی
- اگزمای مقاوم دست
- خارش ناشی از نارسایی کلیوی
- خارش های ناشی از تماس با آب
- خارش ناشی از کلساژکبدی
- اگزمای آتوپیک (Atopic)
- واکنش پیوند GVH
- جوشهای صورت Acne –درمان غالبا بالامپهایی که گالیوم یا ایندیوم دارند یا مخلوط آبی 415نانومتر با قرمز600نانومتر یا ‘TL’/03, ‘TL’/52, TL’/17
– طیف های اشعه ماورای بنفش (UV):
UVA: 320 تا 400 نانومتر
UVB: 240 تا 320 نانومتر
UVC: کمتر از 240 نانومتر
طیف محدوده UVA و UVB اثرات درمانی دارند
– دستگاه ها و روش های فوتوتراپی:
PUVA (فوتوکموتراپی):
در این روش یک ماده شیمیایی جاذب نور (از ترکیبات متوکسالن) بصورت موضعی یا خوراکی مصرف شده و سپس تابش PSORALEN آغاز می گردد.در این روش از لامپهای فلوسنت با طیف 315تا400نانومتر(TL/09) استفاده می گردد.
Broadband UVB )BBUVB) UVBبا طیف وسیع:
این نوع درمان در وافع فوتوتراپی بدون نیاز به ماده شیمیایی است و از محدوده طیف .290تا315نانومتراستفاده می گردد(TL/12).
(Narrow band)NBUVB یا UVB با طیف محدود:
درمان UVB با طول موج 310 نانومتر اثر بخش ترین طول موج درمانی است و باعث کاهش جلسات درمان و اثرات جانبی نور درمانی می گردد. این روش برای درمان سوختگی، تاول های دردناک، قرمزی، خارش شدید و کارسینوژنیسیتی بسیار موثر است. درمان UVB با طیف محدود اثری مشابه روش درمان PUVA دارد بدون نیاز به مصرف داروهای جانبی همچنین ازعوارض و مراقبت های لازم پس از فوتوتراپی و پیشگیری می گردد .دردرمان پسوریازیس با این روش از دو لامپ فلورسنت Narrow band استفاده می گردد (TL/01).
مراقبت های پس از درمان:
پس از نور درمانی یا همان فوتوتراپی باید از کرم های ضد آفتاب استفاده کرد و از مصرف داروهایی که پوست را نسبت به نور حساس می نماید پرهیز گردد.
لیزر درمانی:
این روش نیز برای درمان بعضی از بیماری های پوستی ( زخم ها ) که مهمترین آنها زخم بستر می باشد به کار می رود.
انواع لیزرها:
لیزر های پرتوان – گرم یا سخت 0.5 وات
لیزرهای سرد یا نرم 1 تا 250 میلی وات (این روش از سال 1964 به کار می رود.)
دوره درمان:
طول درمان فوتوتراپی معمولاً حدود 2 ماه است با احتساب سه نوبت در هفته.
لیزردرمانی به طور تقریب در12 تا 15 جلسه انجام می گیرد.
سایر بیماری هایی که درمان آنها با روش فوتوتراپی میسر است :
درمان Hyperbilirubinemia: این بیماری بر اثر بالا رفتن Bilirubin در خون به وجود می آید . درمان این بیماری توسط لامپهای blue light (400-500 nm)- TL/52یا هالوژن دیکروئیک با فیلترIRو UV یا green light (‘TL’/50) انجام می پذیرد.
درمان ( seasonal affective disorder )SAD:بیماری افسردگیهای فصلی ، کاری و …. نیز بااستفاده ازنور درمانی میسر ست. در این روش روشنایی بالای 2500لوکس و دمای رنگ نور بالا(Daylight)به کار می رود . TLD/930, 940, 950
Photodynamic therapy with red light (PDT): برای درمان سرطان سطحی و غیر پیشرفته پوستی نیز از نور درمانی استفاده می گردد.در واقع روش درمانی بر اساس انتقال انرژی می باشد.
آیدا خاقانی . واحد مهندسی جهان نور . تابستان1392